Thuật ngữ và tên viết tắt của ống kính máy ảnh (Phần 1)

Đây là nguồn tài liệu được tổng hợp trên trang http://www.vsion.vnvà được tác giả cho phép chia sẻ:

 

Đôi lúc bạn sẽ cảm thấy rất bối rối khi phải đọc những thuật ngữ và ký hiệu viết tắt trên ống kính và máy ảnh, nhất là với người mới làm quen với máy hoặc cả một hệ máy mới. Để giúp các bạn hiểu hơn về thiết bị mình đang dùng, Vsiontổng hợp và giới thiệu với các bạn danh sách các thuật ngữ và tên viết tắt đang được các hãng máy ảnh sử dụng. Danh sách này tập trung chủ yếu vào các hệ máy kỹ thuật số hiện nay, chúng tôi sẽ giới thiệu về các ống kính cổ điển vào một dịp khác. Nếu có tên viết tắt hay thuật ngữ nào các bạn muốn bổ sung, hãy liên hệ với chúng tôi trực tiếp trên trang Facebook của Vsion hoặc comment ngay dưới bài viết.
 

NIKON

AF (Auto-Focus)

Ký hiệu cho thế hệ ống kính lấy nét tự động đầu tiên của Nikon.

 

AF-S (AF-Silent Wave Motor)

AF-S là ký hiệu cho dòng ống kính AF siêu nhanh của Nikon với motor sóng rung không tiếng động (silent wave motor hay SWM).

 

AF-P (AF-Stepping Motor)

AF-P được dùng để chỉ một ống kính sử dụng công nghệ motor lấy nét “Stepping”. Nikon công bố là ống kính loại này nhanh hơn và êm hơn AF hay AF-S nên phù hợp hơn với quay phim bằng máy DSLR.

 

DX

DX là ống kính được thiết kế cho máy DSLR trang bị cảm biến crop APS-C.

 

FX

FX là ống kính được thiết kế cho máy DSLR trang bị cảm biến full frame.

 

G

Ống kính G không có vòng chỉnh khẩu trên thân ống mà phải điều chỉnh qua vòng xoay điều khiển trên thân máy.

 

D

Ống kính D cung cấp thông tin về khoảng cách cho quá trình tính toán mức độ phơi sáng và điều khiển flash. Ống kính loại này cũng có vòng chỉnh khẩu trên thân ống kính.

 

SIC (Super Integrated Coating)

Để tăng cường hiệu quả quang học của các thấu kính, Nikon sử dụng công nghệ tráng phủ nhiều lớp để giảm hiện tượng ghost, flare xuống mức tối thiểu. SIC còn làm giảm tỷ lệ ánh sáng phản xạ trên bề mặt mỗi thấu kính, có tác dụng với dải ánh sáng rộng và có khả năng cân bằng, tái tạo màu rất tốt. SIC được dùng riêng cho các ống kính có sử dụng nhiều thấu kính như các ống Zoom-NIKKOR.

 

Nano Crystal Coat (lớp tráng phủ tinh thể nano)

Lớp tráng phủ tinh thể nano là loại tráng phủ chống phản xạ (anti-reflective coating). Nó gần như loại bỏ hết phản xạ của ánh sáng trên bề mặt các thấu kính bên trong ống kính và có tác dụng với dải bước sóng rộng, đặc biệt là có thể giảm thiểu ghost và flare ở các ống siêu rộng (ultra wide angle lenses). Các ống kính có lớp tráng phủ Nano được thể hiện bằng một chữ N lớn trên thân ống kính.

 

AS (Aspherical – thấu kính phi cầu)

Ống kính Aspherical gần như loại bỏ hoàn toàn các lỗi coma và các dạng quang sai khác, ngay cả khi được dùng ở khẩu lớn nhất. Ống kính Aspherical rất có ích trong việc chỉnh méo hình với các ống góc rộng. Thêm nữa, sử dụng thấu kính phi cầu cũng giúp thiết kế các loại ống nhỏ và nhẹ hơn bình thường.

 

CRC (Close-Range Correction – chỉnh sai ở khoảng lấy nét gần)

Hệ thống này giúp tạo ra chất lượng ảnh cao ở khoảng cách lấy nét gần và tăng khoảng lấy nét. Với CRC, các thấu kính được thiết kế ở dạng “nổi” (floating element) mà các nhóm thấu kính di chuyển độc lập với nhau để lấy nét. Thiết kế này có thể đảm bảo chất lượng hình ảnh cao ngay cả ở khoảng cách lấy nét ngắn. Hệ thống CRC được dùng cho các ống fisheye, góc rộng, macro (Nikon gọi là Micro) và một số ống tele tiêu cự trung bình của Nikon.

 

IF (Internal Focusing – lấy nét trong)

Chuyển động của tất cả các yếu tố trong hệ quang học của ống kính được giới hạn bên trong thân ống kính với chiều dài cố định. Thiết kế dạng này giúp ống kính được thu gọn, nhẹ và lấy nét được gần hơn. Thêm nữa, nhóm thấu kính lấy nét nhỏ, nhẹ cũng giúp khả năng lấy nét được nhanh hơn. Hệ thống IF có mặt trong hầu hết các ống tele và một số ống zoom của Nikon.

 

VR (Vibration Reduction – giảm rung động)

Hệ thống VR có thể làm giảm hiện tượng mờ hình do rung máy ảnh xuống mức tối thiểu và giúp người dùng có thể chụp với tốc độ chậm hơn bình thường 3 stop khi cầm tay. Với VR, bạn có thể chụp ảnh lúc hoàng hôn, trong đêm hoặc điều kiện ánh sáng yếu trong nhà mà không cần tripod.

 

ED (Extra-low Dispersion – Tán xạ siêu thấp)

Thấu kính ED có khả năng làm ống kính tăng độ nét và cân màu để giảm tối đa quang sai màu. Đây là loại thấu kính quan trọng trong các ống tele.

 

RF (Rear Focusing – lấy nét bằng nhóm thấu kính sau)

Tất cả thấu kính cấu thành ống kính được chia thành các nhóm thấu kính riêng biệt mà chỉ có nhóm sau cùng di chuyển để lấy nét. Thiết kế này giúp quá trình lấy nét nhanh và êm hơn.

 

ML (Meniscus Protective Lens)

Thấu kính mặt khum cong ML được thiết kế phía trước ống kính để giảm tối đa hiện tương ghost bằng cách khuếch tán ánh sáng phản xạ ngược lại từ bề mặt cảm biến (hoặc film) và lớp kính bảo vệ.

 

SWM (Silent Wave Motor)

Các ống kính NIKKOR AF-S được trang bị hệ thống mô tơ lấy nét SWM có thể chuyển đổi sóng chuyển động (travelling waves) thành năng lượng quay để lấy nét. Hệ thống này cho phép ống kính lấy nét rất nhanh nhưng cũng rất yên lặng.

 

AF-DC

Ống kính NIKKOR AF-DC sử dụng công nghệ kiểm soát hình ảnh ngoài vùng nét (Defocus-image Control technology) của Nikon. Công nghệ này cho phép người dùng kiểm soát mức độ cầu sai ở vùng tiền cảnh hoặc hậu cảnh bằng cách xoay vòng DC trên thân ống kính. Thao tác này sẽ tạo tiền cảnh hoặc hậu cảnh mịn phù hợp với chụp chân dung.

 

Micro

Là tên Nikon dùng cho ống Nikkor có chức năng macro.

 

HRI (High Refractive Index – chỉ số khúc xạ cao)

Các ống kính HRI có hiệu ứng tương đương với việc sử dụng kết hợp vài loại thấu kính bình thường để chỉnh độ cong trường nét và cầu sai. Nhờ thế, ống kính HRI có thể đạt được chất lượng hình ảnh cao nhưng vẫn có thể gọn nhẹ.

 

CANON

APS-C (Advanced Photo System type-C – Hệ thống ảnh tiên tiến dạng C)

APS-C là dạng cảm biến hình ảnh tương đương với kích thước film âm bản APS “classic”.

 

EF

EF nghĩa là ống kính được điều khiển điện tử. Ống kính EF được sử dụng cho các máy ảnh có gương lật SLR dòng EOS của Canon.

 

EF-S

Ống kính EF-S được thiết kế để sử dụng trên máy ảnh có cảm biến APS-C.

 

EF-M

Ống kính EF-M được thiết kế riêng cho hệ thống máy ảnh không gương lật EOS M của Canon. Các ống kính này được thiết kế nhỏ gọn hơn loại dành cho máy SLR/DSLR.

 

S.S.C. (SuperSpectra coating)

S.S.C. là tên công nghệ tráng phủ kính của Canon để làm giảm tỷ lệ phản xạ ánh sáng, tăng độ tương phản và độ no màu của hình ảnh. S.S.C. được dùng cho nhiều ống kính cổ điển của hãng, được ghi trên ống kính dưới dạng chữ S.S.C. màu đỏ ở thế hệ đầu tiên và sau đó mặc định, không còn ghi trên ống kính ở các thế hệ tiếp theo.

 

SWC (SubWavelength Coating)

Đây là công nghệ tráng phủ sử dụng vật liệu nano của Canon, được thay thế cho SSC trong một số ống kính AF mới.

 

USM (Ultra Sonic Motor – mô tơ lấy nét siêu thanh)

Đây là công nghệ sử dụng sóng âm để đưa thấu kính tới vị trí xác định để lấy nét, giúp quá trình lấy nét rất nhanh và êm ái.

 

STM (Smooth Transitions for Motion)

Công nghệ STM sử dụng mô tơ lấy nét STM (stepping motor) để có thể lấy nét êm, không gây tiếng ồn khi quay phim.

 

IS (Image Stabilizer – chống rung)

Công nghệ chống rung cho phép ống kính cảm nhận được chuyển động lắc hoặc rung và phản ứng lại ngay lập tức bằng điều chỉnh các thấu kính để duy trì khả năng lấy nét. Hệ thống IS ngày nay cho phép người dùng chụp với tốc độ chậm hơn 5 stop mà vẫn không bị mờ ảnh. Do hệ thống IS được dùng trên ống kính nên nó có thể được tối ưu tùy thuộc từng ống kính.

 

L (Luxury)

Đây là ký hiệu của Canon dành cho dòng ống kính cao cấp, chuyên nghiệp nhất của hãng với thấu kính được chế tạo bằng nguyên liệu đặc biệt như fluorite, kính tán xạ siêu thấp (UD) hay kính siêu UD. Ống kính L được thể hiện bằng một vòng tròn màu đỏ quanh thân ống kính. Mặc dù không có thông tin chính thức từ Canon, L vẫn được hiểu là viết tắt cho Luxury nghĩa là cao cấp và đắt tiền.

 

DO (Diffractive Optics)

Canon là công ty đầu tiên và duy nhất trên thế giới sử dụng thấu kính nhiễu xạ (diffractive optical – DO) trong hệ thống ống kính SLR của mình. Với các thấu kính DO, ống kính tele có thể ngắn và nhẹ hơn nhiều so với các thiết kế trước đó, trong khi chất lượng quang học cũng được cải thiện thông qua việc giảm sắc sai hay quang sai màu (chromatic aberration).

 

TS-E

Ống kính TS-E là các ống kính tilt/shift (nghiêng/trượt) có thể dùng để chỉnh méo hình do góc nhìn và kiểm soát khoảng nét. Với chức năng tilt, ống kính có thể nghiêng đi một góc nhất định so với mặt phẳng cảm biến / film làm mặt phẳng nét cũng nghiêng theo và tạo hiệu ứng chiều sâu giả cho ảnh. Chức năng Shift có thể đẩy ống kính trượt theo trục ngang hoặc trục dọc, giúp chỉnh méo hình do góc nhìn cao hay thấp, hoặc có thể dùng để chồng ảnh liên tiếp trong chụp panorama.

 

MP-E

Ống kính MP-E cũng là một dạng ống kính chuyên dụng của Canon nhưng dùng cho chụp macro. Canon chỉ có duy nhất một ống kính MP-E là ống 65mm f/2.8 1-5x Macro, cho phép đạt tới độ phóng đại 5 lần kích thước thật.

 

Macro

Macro là tên dùng cho ống macro của Canon, hay còn gọi là ống kính chụp gần (close-up).